**منبع انبساط: راهکاری حیاتی در سیستم‌های گرمایش مرکزی**
منبع انبساط یکی از اجزای ضروری در سیستم‌های گرمایش مرکزی است که نقش مهمی در حفظ فشار متعادل و عملکرد بهینه سیستم ایفا می‌کند. این تجهیز با جذب فشار اضافی ناشی از انبساط حرارتی آب و جبران کمبود آب در گردش، از آسیب به سیستم جلوگیری می‌کند.
انواع منبع انبساط:
1. منبع انبساط باز
- در تماس مستقیم با هوای آزاد
- نصب در بالاترین نقطه سیستم (معمولاً پشت بام)
- مناسب برای سیستم‌های با فشار پایین
- هزینه اولیه و نگهداری کمتر
مزایا:
- قیمت پایین‌تر
- تعمیر و نگهداری آسان‌تر
- قابلیت اطمینان بالا
**معایب:**
- محدودیت در فشار کاری
- امکان زنگ‌زدگی در مدل‌های فلزی
- اتلاف انرژی در فصول سرد
**2. منبع انبساط بسته**
- بدون تماس با هوای آزاد
- نصب در موتورخانه یا نزدیکی دیگ
- تقسیم‌بندی به دو نوع:
- قابل تنظیم
- دیافراگمی (تیوپی)
**مزایا:**
- کارایی در فشارهای بالا
- جلوگیری از اتلاف انرژی
- عمر طولانی‌تر
**معایب:**
- هزینه بالاتر
- نیاز به نگهداری بیشتر
**محاسبه حجم منبع انبساط:**
عوامل مؤثر در محاسبه حجم:
- حداکثر دمای مورد نیاز سیستم
- حداکثر فشار مجاز
- حجم آب در گردش
- ظرفیت حرارتی دیگ
**فرمول محاسبه حجم منبع انبساط باز:**
```
V = Q * 1.5 / 1000
```
V: حجم منبع بر حسب لیتر
Q: ظرفیت حرارتی دیگ (کیلوکالری بر ساعت)
**نکات مهم در انتخاب و نصب:**
- انتخاب نوع مناسب بر اساس شرایط سیستم
- محاسبه دقیق حجم مورد نیاز
- نصب صحیح و رعایت اصول ایمنی
- بازدید دوره‌ای و نگهداری منظم
**کاربردهای اصلی:**
- کنترل فشار ناشی از انبساط حرارتی آب
- جبران کاهش فشار سیستم
- جلوگیری از تخلیه آب توسط شیر اطمینان
- حفظ کارایی بهینه سیستم گرمایشی
منبع انبساط با حفظ فشار متعادل در سیستم، نه تنها از آسیب به تجهیزات جلوگیری می‌کند، بلکه باعث کاهش مصرف انرژی و افزایش عمر مفید سیستم می‌شود. انتخاب نوع مناسب و نصب صحیح این تجهیزات نقش مهمی در عملکرد بهینه سیستم‌های گرمایشی دارد.
